3000 سال پيش جنگجويان و كارگران چيني آجرها و سنگها را در مسيرهاي پر فراز و نشيب بر روي هم گذاشتند تا با ساخت سمبلي شكوهمند از اقتدار و درايت خود ، طولاني ترين بناي افقي جهان را به نام خود ثبت كنند.
ديوار دفاعي چين كه 7000 كيلومتر از نقشه جغرافيايي كنوني كشور چين را اشغال كرده است ، روزگاري 50000 كيلومتر طول داشت، كه معادل گردش به دور زمين بود !!
امروز پس از گذشت 30 قرن از شروع ساخت اين اعجاز از عجايب هفتگانه ، چينيان در حال ساخت بلندترين سازه عمودي جهان هستند.
برج بيونيك بيشتر از دو برابر بلندترين برج معاصر ، تايپه 101 ، بلندي دارد.
شايد نخستين دليل ساخت اين آسمانخراش كه تحقيق و پژوهش درباره آن از سال 1992 شروع شده است ، حل مشكل اسكان در شانگهاي ، يكي از پر جمعيت ترين شهر هاي پر جمعيت ترين كشور دنيا، چين ، بوده است؛ چراكه طراحان شهري اعتقاد دارند با توجه به روند رشد جمعيت و اينكه جمعيت جهان طي 50 سال آينده بالغ بر 12 ميليارد نفر خواهد شد، برنامه ريزي جديد و قوانين نويني لازم است تا اتلاف نا معقول انرژي و تاراج محيط زيست كنترل شود.
بي شك 12 ميليارد نفر نمي توانند در جامعه اي كه بر اساس قوانين و ارتباطاتي كه براي يك صدم همان مقدار جمعيت برنامه ريزي شده است زندگي كنند.
برج بيونيك را مي توان ادغام دو شهر عمودي وافقي دانست؛ اين براج براي 12 همسايگي عمودي كه ارتفاع هر يك بطور متوسط 80 متر است در نظر گرفته شده است.
هر طبقه شامل 2 گروه از ساختمان ها مي شود : داخلي و خارجي. هر دو نوع اين ساختمان ها گرد يك باغ عمودي بسيار وسيع قرار گرفته اند.
مورد دوم يا پايه جزيره محدوده اي به قطر 1000 متر است كه بناهايي با ارتفاع هاي متفاوت ، باغهاي وسيع ، درياچه ها و فضا هاي ارتباطي در آن پراكنده شده اند.
و اما آنچه اين برج را شگفت انگيز مي كند چيزي بيشتر از ارتفاع 1228 متري آن و يا اسكان 100 هزار نفر در اين بناي 300 طبقه اي است .
خاوير جي پيروز و ماريا رزا سرورا ، دو معماراسپانيايي ،
اين سازه غول پيكر را بر اساس قوانين حاكم بر طبيعت طراحي كرده اند. اين دو معمار در ادامه پژوهش هاي خود در راستاي آموختن مسائلي چون انعطاف پذيري ، قابليت سازگار شدن با محيط ، صزفه جويي انرژي و ... از طبيعت و نتيجتا" كشف و ساخت نمونه سازه اي جديد به نام Bio Structure، برج بيونيك را به گونه اي طراحي كرده اند كه تمام قسمت هاي آن ملهم از طبيعت باشد ، چراكه آنها اعتقاد دارند طبيعت پاسخ تمام مشكلات را در خود دارد.
اولين و مهمترين نكته اي در ساخت بنايي مرتفع بايد به آن توجه شود ، مقاومت آن در برابر باد و زلزله است.
اين مسئله در برج بيونيك با ساخت پي هاي ملهم از ريشه درختان تنومند حل شده است.
ريشه هاي شناور در خاك درخت ، اين سازه بي نظم را قادر مي كند تا نيروي باد را به صورت متلاشي و خرد شده به زمين منتقل كند و در برابر نيروهاي حركتي حاصل از زلزله مقاومت لازم را داشته باشد.
پيوز و سرورا با علم به اين نكته و همچنين آگاهي از اين كه پي هاي افقي براي مقاوم سازي سازه اي بلند تر از 500 متر مناسب نيستند ، طرح خود را بر روي فونداسيوني ريشه مانند مستقر كردند.
همچنين قسمت فوقاني اين بنا قابليت نوسان ، توانايي ايستادگي در مقابل باد ها و طوفان هاي سنگين را دارد، البته اين نوسان به قدري آرام انجام مي گيرد كه براي ساكنين آن محسوس نيست.
حجم كلي آوندي شكل برج بيونيك به وضوح ايده گرفتن آن را از طبيعت نشان مي دهد.
اما اين تنها شكل ظاهري آوند نيست كه در اين طرح از آن استفاده شده است.
سيستم سازه اي آوندي در قسمت هاي مختلف برج ديده مي شود. عملكرد همه 92 ستون برقرار كننده ارتباط عمودي اين برج توسط سيستم آوندي تعريف شده اند. وظيفه اين ستون هاي خياباني جابجا كردن ساكنان ، آب ، انواع مختلف سيالات موجود و انرژي لازم براي كل محدوده است( درست مانند وظيفه آوند در ساختار گياهي)
ساختار اين ستون هاي خياباني سوراخي است كه با غشاي نازك و پيچ و تاب خورده اي شكل گرفته و اطرافش با بتن هاي خاصي پوشانده شده و در نهايت شكلي كپسول مانند به خود گرفته است.
پيچ خوردگي غشاء باعث بالا رفتن استحكام مجموعه و همچنين قابليت انعطاف در برابر بار غير متمركز و بي نظم فشار باد مي شود.
يكي از مشكلات دائمي برج هاي بلند،آتش سوزي هايي است كه خانه و محل آسايش ساكنين را به جهنمي تبديل مي كند؛ حتي تصور اين فاجعه كه 100000 نفر داخل تله اي آتشين در حال خفگي هستند ، غير قابل تحمل است . سرورا و پیوز پاسخ این مشکل را نیز در طبیعت یافته اند.
حلقه های متحد المرکز داخل درخت ها حه آوند ها در درون آن جای دارند , مانند لایه های هوا باعث خفگی آتش و مانع گسترش آن می شوند.
تهویه برج بیونیک با الهام از آشیانه پرندگان صورت می گیرد؛ پوسته خارجی این برج همانند این آشیانه ها در عین استحکام متخلخل است. این پوسته اجازه می دهد نور و هوا به صورت کنترل شده داخل فضا شوند و یک سیستم تهویه مطبوع طبیعی در فضای داخلی بوجود آید.
این سیستم اجازه می دهد با وجود امکان پذیر نیودن باز کردن پنجره ها به دلیل وجود بازشو هایی در پوسته آلومینیومی خارجی بنا , هوای تازه وارد فضا شود.
پیوز و سرورا پس از پژوهشی چندین ساله کار طراحی خود را در سال 2000 به پایان بردند و این پروژه با براورد هزینه ای بالغ بر 15 میلیارد دلار در حال اجرا می باشد و از مزیت های آن اسکان حین اجرا می باشد. طراحان و مهندسان این پروژه می گویند به محض اتمام طبقه اول امکان ساکن شدن مالکین این طبقات میسر می باشد و این یعنی 15 سال قبل از اتمام کامل ساخت برج بیونیک.
منبع : هفته نامه معماری نقش نو
و سایت : http://www.torrebionica.com/